کد مطلب:52 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:48

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

براي بهره مندي از قرآن از چه راهي استفاده كنيم؟

براي بهره مندي از دولت قرآن و ره يافتن به خلوت آرامش و معنويت آن موارد زير را مد نظر داشت: الف. فهم قرآن. قرآن مي فرمايد: {A... {/Bإِنَّ اَلَّذِينَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ مِنْ قَبْلِهِ إِذا يُتْلي عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ سُجَّداً وَ يَقُولُونَ سُبْحانَ رَبِّنا إِنْ كانَ وَعْدُ رَبِّنا لَمَفْعُولاًوَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقانِ يَبْكُونَ وَ يَزِيدُهُمْ خُشُوعاً{w7-34w}{I17:109-107I}/}A}؛ {Mكساني كه پيش از (نزول قرآن وآيات) آن به آن ها دانش داده شده هنگامي كه (اين آيات) بر آنان خوانده مي شود سجده كنان به خاك مي افتند و مي گويند: منزه است پروردگار ما كه وعده هايش به يقين انجام شدني است. آن ها (بي اختيار) به زمين مي افتند و گريه مي كنند و (تلاوت اين آيات همواره) بر خشوعشان مي افزايدM}» {V(اسرأآيه 109 - 107)V}. علامه طباطبايي مي فرمايد: «مراد از علم داده شدگان قبل ازنزول قرآن كساني هستند كه خود را براي فهم و هضم سخن حق و قبول آن آماده كرده اند و اين آمادگي از اين روست كه به علم حقيقت معناي قرآن مجهزشده اند و همين علم قبلي هم برايشان صفت خشوع را به ارث آورده در نتيجه وقتي برايشان قرآن تلاوت مي شود بر خشوعشان افزوده مي گردد»{V (الميزان ج 13 ص 222)V}. فهم قرآن را بايد كسب كرد تا خشوع خضوع لذت و... به دنبال آن بيايد. فهم قرآن داراي مراحل زير است: 1. آشنايي بامفاهيم و معاني قرآن: اگر كسي خود علوم اسلامي را فرا نگرفته براي آشنايي با مفاهيم قرآن بطور مستمر و مداوم بايد از تفسيرهاي فارسي مثل تفسيرنمونه تفسير آقاي قرائتي تفسير آيه الله جوادي آملي و مانند آن استفاده كند. 1. تدبر: كسي پس از آشنايي با قرآن بايد به تعمق و تدبر در آن پرداخت تا عبرت و دعوت قرآن را دريافت. مولا علي(ع) مي فرمايند: {H«الا لا خير في رأه ليس فيها تدبر...H}؛ {Mآگاه باشيد در آن قرائت قرآني كه تدبر نباشد (خوبي و رشد عقلاني و معنوي و) هيچ خيري وجود نداردM}» {V(ميزان الحكمه ج 8 ص 88 ر 16234)V}. براي فهم قرآن مراتب ديگري هم وجود دارد ولي چون در اين مختصر نمي گنجد از آن مي گذريم. ب. عمل به قرآن: بايد دعوت قرآن رالبيك گفت و به آن عمل كرد. نتيجه فهم قرآن و مراتب آن بايد عمل به قرآن باشد و گرنه به اندازه عمل نكردن به قرآن و بي اعتنايي به آن قساوت قلب افزون مي گردد و آثار روح افزا و حلاوت تلاوت كاسته مي شود. امام صادق(ع) درباره تفسير اين آيه {A... {/Bيَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاوَتِهِ {w4-6w}{I2:121I}/}...A}؛ {Mكساني كه قرآن را همانگونه كه سزاوار تلاوت است تلاوت مي كنند...M}» {V(سوره بقره آيه 121)V}.مي فرمايند: {H«يرتلون آياته و يتفهمون معاينه و يعملون باحكام و يرجون وعده و يخشون عذابه و يتمثلون قصصه و يعتبرون امثاله و يأتون اوامره و يجتنبون نواهيه... يتلونه حق تلاوته H}؛ {Mيعني كساني كه آيات را با ترتيل مي خوانند و معاني آن را مي فهمند و به احكام آن عمل مي كنند و به وعده آن اميدوار و ازعذابش ترسان مي باشند و از قصه هاي آن الگو مي گيرند و از مثال هايش پند مي پذيرند و اوامر آن را انجام مي دهند و از نواهي آن اجتناب مي كنند...M}»{V (ميزان الحكمه ج 8 ص 84 ر 16217 چاپ اول سال 1363 قم مكتب الاعلام الاسلامي)V}. ج. رقت قلب: عمل به قرآن موجب رقت قلب و بروز حالات دلپذير معنوي مي شود. تلاوت آن نيز قلب را صفا و جلا مي بخشد. د.تلاوت مستمر: بايد قرآن را هر روزه خواند. رسول اكرم(ص) مي فرمايند: {Hعليكم بتعلم القرآن و كثره تلاوته H}؛ {Mبر شما باد آموختن قرآن و تلاوت زياد آن M}»{V (همان ص 75 ر 16163)V}. در روايتي ديگر حضرت مي فرمايند: {Hان هذه القلوب تصدأ كما يصدأ الحديد «قيل: يا رسول الله فما جلاؤها؟» قال: تلاوه القرآن H}؛ {Mبه درستي كه دل ها نيز مانند آن زنگار مي گيرد. سؤال شد: يا رسول الله جلابخش چنين دل هايي چيست؟ فرمود: تلاوت قرآن M}» {V(همان ص 81 ر16198)V}. ه' . ترتيل: شايسته است قرآن با ترتيل خوانده شود. حضرت علي(ع) در تفسير آيه {A{/Bوَ رَتِّلِ اَلْقُرْآنَ {w4-6w}{I73:4I}/}...A} {V(سوره المزمل آيه 4) V}مي فرمايند: {Hبينه تبيانا و لاتنثزه نثر الرمل و لا تهذه هذ الشعر قفوا عند عجائبه وحركوا به القلوب و لا يكون هم احدكم آخر السوره H}؛ {Mقرآن را با ترتيل بخوان معنايش اين است: آنرا حتما واضح و آشكارا بخوان و نه مانند سنگ ريزه(هاي بيابان كه پراكنده است) پراكنده بخوان و نه مانند شعر با شتاب بخوان. به عجايب قرآن كه رسيديد مكث كنيد و دل هاي خود را با آن تحريك كنيد(و تحت تأثير قرار دهيد) و هم هيچ كدام از شما اين نباشد كه به آخر سوره برسيدM}» {V(ميزان الحكمه ج 8 ص 87 ر 16230)V}. نوارهاي ترتيل موجود -مثل نوار ترتيل آقاي پرهيزگار - تقريبا اين ويژگي ها را دارند. و. صوت زيبا:قرآن را با صورت زيبا بخوانيد يا از نوارهاي قرآن استفاده كنيد تا دل تحت تأثير قرار گيرد. رسول اكرم(ص) مي فرمايند: {Hحسنوا القرآن باصواتكم فان الصوت الحسن يزيد القرآن حسناH}؛ {Mقرآن را با صداي خود نيكويي بخشيد زيرا صوت زيبا بر زيبايي و حسن قرآن مي افزايدM}» {V(همان ص 82 ر16212)V}. اين ها پلي است براي رسيدن به لذات روحي و عشق به قرآن. در پايان سفارش مي كنيم راهكارها را طبق برنامه روزانه و منظم به كار گيريد تا هرچه بيش تر با قرآن انس گيريد و در سايه اين انس دلباخته و شيفته قرآن شويد. براي آگاهي بيشتر مطالعه كتاب هاي زير معرفي مي شود: 1. شهيد مطهري شناخت قرآن. 2. تقي پور پژوهشي پيرامون تدبير در قرآن. 3. كلانتري كلي